Anhedoni, kişinin normalde keyif aldığı veya tatmin edici bulduğu şeylere karşı duyarsızlaşması veya ilgisinin kaybolması, eskiden alınan olumlu duygunun oluşmaması anlamına gelir. Bu durum, kişinin yaşam kalitesini düşürebilir ve psikolojik rahatsızlıkların bir belirtisi olabilir.
Belirtileri:
Anhedoni’nin belirtileri kişiden kişiye değişebilir ancak genellikle belirtileri şunlardır:
- Zevk alamama: Anhedonik kişiler, normalde hoşlandıkları aktivitelerden zevk alamazlar. Örneğin, bir hobiyi veya eski bir ilgi alanını sürdürme isteği kaybolabilir.
- İlgisizlik: Anhedonik kişiler, genellikle dikkatlerini çeken şeylere karşı ilgisizdirler. Sosyal etkileşimler, arkadaşlarla vakit geçirme veya aileyle iletişim kurma isteği azalabilir.
- Duygusal soğukluk: Anhedoni yaşayan kişiler, duygusal tepkilerde azalma veya hissizlik yaşayabilirler. Duygusal olarak soğuk veya duygusuz hissedebilirler.
- Enerji eksikliği: Anhedonik bireyler, aktiviteleri için gerekli enerjiyi toplamakta güçlük çekebilirler. Bu nedenle, fiziksel ve zihinsel enerji eksikliği yaşayabilirler.İştah kaybı: Anhedoni, iştah kaybına da yol açabilir, bu da kilo kaybına neden olabilir.
Sık Rastlanan ve Risk Grubundaki Kişiler:
Anhedoni, farklı yaş grupları ve cinsiyetler arasında görülebilir, ancak bazı gruplar daha yüksek risk altındadır. Bu gruplar şunları içerebilir:
- Depresyon: Anhedoni, yaygın bir depresyon belirtisi olarak karşımıza çıkar. Depresyon geçiren kişiler, genellikle zevk alamazlar ve ilgisizlik yaşarlar.
- Şizofreni: Şizofreni tanısı alan kişilerde anhedoni sıkça görülür. Bu kişiler, duygusal yoksunluk ve ilgi kaybı yaşayabilirler.
- Madde Bağımlılığı: Madde bağımlılığı, özellikle uzun süreli madde kullanımı sonucu, anhedoniye yol açabilir.
Anhedonide İyileşme Süreci
Belirtilerin iyileşmesi, altında yatan nedenlere bağlı olarak değişebilir. Genellikle psikoterapi, ilaç tedavisi veya bir kombinasyonu önerilir. Psikoterapi, anhedoniye neden olan duygusal veya psikolojik faktörleri ele almayı amaçlar. Antidepresan ilaçlar ise beyin kimyasını düzenlemeye yardımcı olabilir.
Anhedoni, yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilen ve psikolojik rahatsızlıkların bir belirtisi olabilen bir durumdur. Belirtileri farklılık gösterebilir ve tedavi altta yatan nedenlere bağlı olarak çeşitlilik gösterebilir. Bu nedenle, anhedoni yaşayan kişilerin bir uzman ile görüşmeleri ve uygun tedaviyi almayı düşünmeleri önemlidir.
Psk.Dnş.Derya Karataş
Kaynakça:
- Cihan, B., Saka, M. C., Gönüllü, İ., Kızıl, E. T. Ö., Baskak, B., & Atbasoglu, C. (2015). Sosyal anhedoni’nin pozitif ve negatif şizotipi boyutlarındaki yerinin klinik olmayan örneklemde incelenmesi. Noro Psikiyatri Ars, 52, 272-278.
- Dedekli, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanım sıklıkları ile anksiyete, anhedoni ve dürtüsellik düzeyleri arasındaki ilişki(Master’s thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
‘’Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka bir ruh sağlığı uzmanına başvurunuz.’’