Antisosyal insanları nasıl biliriz? Klinik ortamda özelliklerinin incelenmesine göre, saldırgan şefkatsiz ve dürtüsel özelliklerinin hakim olduğu görülmüştür. Sık görülen belirtilerin; okuldan kaçma, evden kaçma, sıkça yalan söyleme, hırsızlık, kundakçılık ve ergenlik döneminde kasıtlı olarak mal/mülk tahribi olduğu söylenebilir. Tutarsız çalışma, yasaları çiğneme, huysuz ve fiziksel olarak saldırgan olma, borca girme, kaygısız olma ve dürtüsel davranma, ileriye dönük planlardan kaçınma diğer gözlenen davranışsal belirtileridir. Antisosyal Kişilik Bozukluğu gözlenme sıklığı olarak kadınlara oranla erkeklerde daha sık görülür.
Antisosyal Kişilik Bozukluğu ile ilgili olarak genetik ve sosyal faktörler üzerine yapılan araştırmalar vardır. Genetik faktöre bakıldığında; evlat edinme çalışmaları üzerinden, antisosyal kişilik bozukluğu ve madde kullanımı olan biyolojik ebeveynlerin evlat edinilmiş çocuklarında normalden daha yüksek ve yaygın bir antisosyal davranış sergilendiğini ortaya çıkarmıştır (Cadoret, Yates, Troughtan vd. 1995; Ge, Conger, Cadoret vd. 1996 aktaran Anormal Psikolojisi, 2019). Sosyal faktörlere bakıldığında; şiddetli olumsuzluk, az sevgi ve şefkat ve ebeveynlerin tutarsızlığı olan bir ortamda büyüyen çocuklarda antisosyal davranışlar öngörülür (Marshall ve Cooke, 1999; Reiss, Heatherington, Plamin vd. 1995; aktaran Anormal Psikolojisi, 2019). Özellikle bir çocuk, antisosyal davranışa kalıtsal bir eğilim gösterdiğinde aile ortamı önemli olabilir. Örneğin, yukarıda bahsi geçen evlat edinme çalışmasında evlatlığın kabul edildiği evde olumsuz bir ortamın bulunduğu (evlilik problemleri ve madde kullanımı gibi), özellikle biyolojik aile bireylerinde de antisosyal kişilik bozukluğunun olduğu durumlar, antisosyal kişiliğin gelişimiyle ilişkilidir. Kişinin yaşamını son derece olumsuz etkileyebilecek bir durum olduğundan psikolojik destek mutlaka gereklidir.
Psk.Yekta Şimşek
Kaynakça:
Kring, A. Johnson, S. (2019). Anormal Psikolojisi. (Ed. M. Şahin) Nobel Akademik Yayıncılık. ISBN: 978-605-320-238-7
‘’Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka bir ruh sağlığı uzmanına başvurunuz.’’