“Bu bozukluğu olan kişiler sosyal temastan kaçınma eğilimindedir. Bu davranış, yalnız olma arzusunun bir sonucu değil, kişinin utandırılması veya sert bir şekilde yargılanması konusundaki aşırı endişesinden kaynaklıdır. Bu kişiler, reddedilme korkuları nedeniyle çoğu zaman birçok değerli sosyal deneyimi kaçırırlar.” (Acıbadem Web ve Yayın Kurulu, 2019).
Klinik Ortamda Gözlenen Belirtiler Nelerdir?
“Eleştiri veya reddedilme korkusu, yetersiz olduğunu düşünme, çekici olmadığını hissetme, kişilerarası temas gerektiren iş faaliyetlerinden kaçınma, yabancılarla tanışmaktan korkma, kişisel ilişkilerde aşırı utangaçlık, onaylanmama, utanma veya alay edilme korkusu” (Acıbadem Web ve Yayın Kurulu, 2019).
Çekingen Kişilik Bozukluğu Belirtilerinin İyileşme Süreci Nasıl İlerler?
Davranış tedavilerinde ÇKB için kullanılan bazı yöntemler; sistematik duyarsızlaştırma, toplumsal beceri geliştirme ile birlikte kullanılan yüzleştirme teknikleridir. Anksiyete ile baş etme teknikleri, korkulan durumlarla yüzleştirir ve bilişsel davranışçı terapinin başlarında anksiyete yüksekken uygulanır. Terapiler sonlandırılmanın akabinde hemen olumlu etki göstermeyebilirler. Bilişsel yeniden yapılandırma ve yüzleştirme teknikleri birlikte kullanıldığında daha iyi sonuçlar verir. Psikodinamik terapiler, yüzleştirme teknikleriyle birlikte kullanılarak yararlı olabilir. Kişilerarası terapiler, utangaçlık ve çekingenlik karşıtı destekleyici teknikler kullanılarak danışanın kendini daha güvenli hissetmesine yardımcı olur, terapistin destekleyici ve yakın tutumu bir süre devam ederken danışanın kendine olan güveni artacağı için terapist, yakınlığını azaltır ve kaçınma davranışlarını daha az destekler (Cashdan, 1982). Grup terapileri; toplumsal utangaçlığı azaltmada, duygusal deneyimleri düzenlemede, toplumsal becerileri geliştirmede yararlıdır(Sevinçok, Dereboy, & Dereboy, 1998). Grup dışında yakın ilişkiler kurulmasını kolaylaştırır. Aile terapisi, terapistin aileyi; danışandaki davranış değişikliklerinin önemiyle ilgili eğiterek ailenin de terapi sürecine katılmasını sağlayabilir. Aile hem duygusal destek sağlar hem de sosyal ortamlara katılmayı destekler. Terapiyle birlikte yürütülen ilaç tedavisi, tedavi süresince kaygı ve depresyonu kontrol altında tutmaya yarar. Antidepresan ve anksiyolitik türünde ilaçlar ÇKB belirtilerini terapi sürecinde hafifletmek amaçlı kullanılır. Bireyin yaşam koşulları, özel ihtiyaçları tedavi planını belirler ve etkili olması için bireye özgü, profesyonel biçimde olmalıdır.
Psk. Yekta Şimşek
Kaynakça:
- Acıbadem Web ve Yayın Kurulu. (2019, Ağustos 28). https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/kisilik-bozukluklari/#c-kumesi-endiseli-kisilik-bozukluklari adresinden alındı
- Cashdan, S. (1982). Interactional psychotherapy: using the relationship in Handbook of Interpersonal Psychotherapy. J. Anchin, & D. Kiesler (Dü). içinde NY: Pergamon.
- Sevinçok, L., Dereboy, F., & Dereboy, Ç. (1998). Çekingen Kişilik Bozukluğunun Klinik Özellikleri ve Tedavisi. Klinik Psikiyatri(1), 22-26.
’’Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka bir ruh sağlığı uzmanına başvurunuz.’’