Son yılların en dikkat çeken konularından biri olan “mobbing” kavram olarak; içinde psikolojik yıldırma, psikolojik şiddet, baskı, taciz, rahatsız etme gibi anlamlar barındırmaktadır. Mobbing, Latince “mobile vulgus” sözcüğünden gelmektedir. Kelime olarak; kararsız kalabalık, şiddete yönelmiş topluluk gibi anlamlar taşımaktadır. İngilizcede “mob” eylemi, bir yerde toplanmak, saldırmak, ve rahatsız etmek demektir (http:/turkoloji.cu.edu.tr, 2011).
Mobbing, bir işyerinde veya sosyal çevrede kişinin sistematik olarak maruz kaldığı psikolojik tacizdir. Bu tür bir kötü muamele, mağdurların duygusal, fiziksel ve psikolojik sağlıklarını olumsuz etkileyebilir. Mobbing, birçok farklı şekilde kendini gösterebilir ve ciddi sonuçlara yol açabilir.
Mobbinge Uğradığınızı Nasıl Anlarsınız?
Mobbingin belirtileri genellikle mağdurun davranışlarından ve duygusal durumundan anlaşılabilir. Bu belirtiler arasında artan stres seviyeleri, anksiyete, depresyon, kendine güvensizlik, uyku problemleri ve iş performansında düşüş yer almaktadır. Ayrıca, mağdur kişi iş arkadaşları veya yöneticiler tarafından sürekli eleştirilir, küçük düşürülür veya izole edilir. Bu tür bir taciz, işten ayrılma isteği veya iş kaybına yol açabilir.
İşyerinde psikolojik tacizin kurbanının sağlığı üzerinde yapmış olduğu etkilerin sonuçları, gün geçtikçe daha belirgin biçimde kendini göstermektedir (Tınaz, 2006).
Taciz sürecinin, bireyin fiziksel ve ruhsal sağlığı üzerinde ortaya çıkardığı sonuçlar ise, ekonomik ve sosyal sonuçlarından daha ciddidir. Sinir bozuklukları, depresyon, panik atak krizleri, terleme ve titreme, iç daralması, bağışıklık sisteminde düşüş, gastrit ve sindirim sistemi bozuklukları, gibi rahatsızlıklara yol açmaktadır. Uykusuzluk, kâbus, sık sık uyanma, görme bozuklukları, terk edilmişlik duygusu, hafıza ve konsantrasyon kayıpları ve bayılmalar sık görülen durumlardandır (Çobanoğlu, 2005).
Daha az sıklıkta rastlanan ve daha ağır olgularda, psikolojik tacize maruz kalmış bireylerde bir çeşit ‘travma sonrası stres bozukluğu’ ortaya çıkabilmektedir (Tınaz, 2006; Bulut, 2011).
Kimler Risk Grubunda Yer Alır?
Mobbing, işyerinde zayıf konumda olanlar, azınlıklar, cinsiyet veya yaş ayrımcılığına uğrayanlar, farklı kültürlerden gelenler ve işyerindeki hiyerarşiyi sorgulayanlar gibi savunmasız gruplara karşı sıklıkla uygulanır. Mobbingin toplumsal etkileri de olabilir, çünkü bu tür bir taciz çalışma ortamını zehirleyebilir ve iş verimliliğini azaltabilir.
Mobbingi Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
Mobbingin önlenmesi için birkaç adım atılabilir. İlk olarak, mobbingin farkına varılmalı ve kurum içindeki politika ve prosedürler bu tür davranışları caydırmalıdır. İşyerlerinde eğitim programları ve bilinçlendirme kampanyaları düzenlemek, çalışanları mobbing konusunda bilinçlendirebilir. Mağdurların desteklenmesi ve psikolojik yardım alması da önemlidir. Mobbing mağdurları, duygusal destek ve hukuki yardım sağlayacak profesyonellere başvurmalıdır.
Sonuç olarak, mobbing, çalışanların yaşadığı ciddi bir sorundur ve hem mağdurlar hem de işyerleri için zararlı sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle, mobbingin önlenmesi ve yaratmış olduğu olumsuz sonuçların iyileştirilmesi için etkili politika ve önlemler alınmalıdır. Herkesin saygılı bir çalışma ortamında çalışma hakkına sahip olduğu unutulmamalıdır.
Psk.Dnş.Derya Karataş
Kaynakça:
- Atman, Ü. (2012). İşyerinde psikolojik terör: Mobbing. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 3 (1), 157-174.
- Bulut, S. ve Göktürk, GY (2012). Mobbing: İşyerinde psikolojik taciz. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (1), 53-70.
‘’Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka bir ruh sağlığı uzmanına başvurunuz.’’