Mükemmeliyetçilik en doğruyu yapma, en mükemmeli seçme, en iyi olanı başarmaya çalışma halidir. Mükemmeliyetçi kişiler tüm hayatları boyunca her konuda en iyiyi elde etme telaşında olurlar ve hayatları sürekli bilmedikleri bir koşturma içinde geçer.
Mükemmeliyetçilik Neden Olur?
Çoğu alışkanlıkların ve davranış biçimlerinin temelinde ailenin tutumları olduğu gibi mükemmeliyetçi kişilik de ailenin çocuğu üzerindeki tutum ve davranışlarına bağlı olarak gelişebilmektedir. Ebeveynlerin çocukları için büyük hedefler planlamaları ve onları sadece başarılı olduklarında seveceklerini hissettirmeleri çocuğun kendi potansiyelinden fazlasını beklemesine sebep olabilmektedir.
Ebeveynlerin beklentileri neticesinde kişi kendisini tanıyamaz ve kendi yetenekleri dışında ulaşamayacağı hedefler koyar. Bu hedefler doğrultusunda hep daha iyisini ister. İstediği hedefler gerçekleşmedikçe de mükemmel olana erişme arzusu artar ve bu durum kişiyi mutsuzluğa sürükler.
Mükemmeliyetçiliğin Zararları Nelerdir?
Mükemmeliyetçilik ilk bakışta iyi bir özellik gibi görünse de bireyi zorlayan, hayat kalitesini ciddi ölçüde olumsuz etkileyen ve vazgeçilmesi gereken bir durumdur.
- Sevilmediğini hissetme ve kendini sevmeme
- Planları sürekli erteleme
- Takıntılı bir yapıya sahip olma
- En iyiyi başarma arzusu ve bununla birlikte gelen stres
- Mükemmel olmayınca değer görmeyeceği hissi
- Hep daha kötü şeyler olacağını düşünme
- Her şeyi en detayına kadar düşünme ve bununla birlikte zihnin sürekli meşgul olması
- Uykusuzluk hali, uykuya kolay dalamama, hassas uyku durumu
- Başlanılan işleri bitirme sürelerinin uzaması
- Sürekli kaygılı olma ve anksiyete
- Sağlıklı ilişkiler kuramama ve fazla seçicilik
- En iyi olabilmek için normalden fazla çalışma ve en iyi olma hırsı
- Kişinin kendisiyle yüzleşmemesi ve kendisi için büyük beklentilere girmesi
- Hayal kırıklıkları ve bu hayal kırıklıkları karşısında mutsuz olma
- Depresyon hali
Mükemmeliyetçilikten Kurtulmak için…
Mükemmeliyetçilik kişinin yaşam kalitesini etkiler, kişiyi gündelik işlerin yoğunluğuna sürükler. Ruhen ve bedenen de yorgunluk hissi yaratır. Bu sebeple mükemmeliyetçi davranış biçiminden kurtulmak; hayat kalitesini artırmak ve sağlıklı bir yaşam sürdürmek için oldukça önemlidir.
Mükemmeliyetçilikten kurtulmak için öncelikle bu tutumun değişebileceğini kabul etmek ve değiştirmeyi istemek çok önemlidir. Birey kendisini tanımalı, potansiyelinin ve yeteneklerinin farkında olmalıdır. Hata yapmanın, başarısız olmanın insana özgü olduğunu kabullenmeli ve standartlarını gözden geçirmelidir. Daha ulaşılabilir hedefler koymalı ve kendine daha objektif bakabilmelidir.
Ancak elbette ki bunları tek başına fark etmek ve değiştirmek çok da kolay olmayacaktır. Bu nedenle, mükemmeliyetçi tutumun yaşamın akışını sekteye uğratmaması adına bir uzmandan destek alınmalıdır.