Gerontofobi, yaşlılık korkusu olarak da bilinir, yaşlılık veya yaşlanma sürecine karşı aşırı bir korku veya endişe durumunu ifade eder. Bu fobi, kişinin kendi yaşlanma süreci veya yaşlı bireylerle ilişki kurma fikriyle yoğun bir kaygı duymasıyla karakterizedir.Gerontofobi, yaşlılıkla ilişkilendirilen olumsuz düşünce ve duyguların neden olduğu bir tür sosyal fobi olarak kabul edilir. Bu korku, yaşlanma sürecinin getirdiği fiziksel ve zihinsel değişiklikler, ölümün yaklaşması gibi faktörlerle ilişkilendirilebilir. Kişi, yaşlanmanın getirdiği potansiyel sorumlulukları ve bağımlılığı düşünerek bu fobiyi yaşar.
Gerontofobi Belirtileri Nelerdir?
Gerontofobi belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ancak genellikle şunları içerebilir:
1. Yaşlı insanlarla temas ve iletişimden kaçınma.
2. Yaşlanma belirtileri (kırışıklıklar, gri saç, kas zayıflığı vb.) gördüğünde yoğun kaygı ve panik hissetme.
3. Yaşlı insanlardan uzak durma veya onları aşağılayıcı bir şekilde muamele etme.
4. Yaşlanma ve ölüm hakkında sürekli endişe duyma.
5. Sosyal izolasyon ve yaşlı insanlarla ilişkilerin kesilmesi.
Sık Rastlanan veya Risk Grubundaki Kişiler Kimlerdir?
Gerontofobi her yaş grubunda görülebilir, ancak yaşlılıkla ilgili endişeler yaşlandıkça artabilir. Bu fobi için risk faktörleri şunlar olabilir:
– Genç yaşlarda yaşlı bir aile üyesinin kaybı veya yaşlı bakım sorumluluğu.
– Toplumsal gençlik kültürünün yaşlanmayı olumsuz bir şekilde tasvir etmesi.
– Kişisel yaşlanma belirtileriyle ilgili aşırı endişe.
İyileşme Süreci İçin Neler Yapılabilir?
Gerontofobi iyileşme süreci, bir psikoterapist veya psikiyatrist tarafından verilen bilişsel-davranışçı terapi (BDT) gibi terapi yöntemleriyle başlayabilir. Bu terapiler, kişinin yaşlılıkla ilgili yanlış inançlarını ve düşünce kalıplarını ele alarak korkularını azaltmayı amaçlar.
Ayrıca, yaşlı insanlarla pozitif deneyimler yaşamak, empati geliştirmek ve yaşlılıkla ilgili olumsuz stereotipleri sorgulamak da iyileşme süreci için önemlidir. İlaç tedavisi, aşırı kaygı durumlarında düşünülebilir, ancak genellikle terapi ilk tercih olarak kabul edilir.
Sonuç olarak, gerontofobi yaşlılıkla ilişkilendirilen aşırı bir korku ve endişe durumunu ifade eder. Bu fobi, profesyonel yardım ve terapi ile iyileştirilebilir. Böylece kişiler yaşlanma sürecini daha sağlıklı bir şekilde kabul edebilir ve yaşlı bireylerle daha olumlu ilişkiler kurabilirler.
Psk.Dnş.Derya Karataş
Kaynakça:
- Tunçay, G. Y. (2020). Toplumda yaşa bağlı ayrımcılık. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-5.
- Kayacan, G. (2017). Modern toplumlarda yaşlılık, ölüm algısı ve yaşçılık. MSGSÜ Sosyal Bilimler, (15), 15-29.
‘’Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka bir ruh sağlığı uzmanına başvurunuz.’’