Ön Yargı ve Sosyal Yaşamdaki Yeri

Ön yargı, kişinin diğer grup üyelerine karşı hissettiği olumlu/olumsuz yargı ve duyguları açıklayan bir kavramdır. Sosyal yaşam içerisinde çok sayıda farklı grubu da barındırır. Var olan grup üyeleri birbirleriyle temas ettikçe zenginleşme imkanı da bulurlar. Ancak ön yargı, kişilerin kendilerini ait hissettikleri grup/lar dışındaki kişilerle etkileşime girmelerini zorlaştırır,  hatta imkansız kılar. Kişiler, ön yargılı oldukları diğerleriyle ilişkilendiklerinde olumsuz duygular yaşayabileceklerine dair endişeye kapılabilirler. Durum sadece olumsuz duyguların yaşanmasından ibaret değildir. Bu duygulara toplumun normlarına uygun olumsuz kalıp yargılar da eşlik eder. Duygu ve düşüncelerin olumsuz oluşu, etkileşimi zorlaştırır ve etkileşim kurulmadıkça ön yargılar güçlenerek varlığını devam ettirir. Kişinin, diğer grubun üyelerine karşı var olan yargılarının değişebilmesi için onlarla olumlu deneyimlerinin olması gerekir. Olumlu deneyimler ön yargıyı kırar ve kişinin genel geçer kalıplar oluşturmasının yanlışlığını fark etmesini sağlayabilir. Ancak hali hazırda, kalıp yargıları güçlü olan birinin mesafeyi aşıp hakkında keskin yargılara sahip olduğu kişilerle etkileşime geçmesi elbette ki çok kolay olmamaktadır. Ön yargı aynı zamanda toplumda ayrımcılığı besleyen, bazı grupların dezavantajlı konuma geçmesine neden olan ve eşitsizlik yaratan bir kavramdır. Bu da her türlü şiddetin ortaya çıkması için uygun bir ortamın yaratılması anlamına gelmektedir. Farklılıkların kabul edilmesi eşitliği içerirken, ayrım yapmak hiyerarşik bir ilişkiye işaret eder. Ön yargı ise, kişinin kendisini ötekinden daha yukarda bir yerde konumlandırdığı ve eşitliğin bozulduğu bir düşünce yapısının izlerini taşır. Uzakta olan ve yabancı olan çoğunlukla korku ve endişe  yaratır. Bu nedenledir ki, kişi tanımadıkça korkmaya ve yargılarını sabit tutmaya devam edecektir. Oysaki asıl olan kendi ilişki deneyimi içerisinde ne düşünüp hissettiğidir. Kişinin bir grup üyesiyle ilgili deneyimleri olumsuz olsa bile, bu olumsuzluğun üyesi olduğu gruba genellenemeyeceği de unutulmamalıdır.

Uzm.Psk.Dnş.Miralem Gür

 

‘’Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka bir ruh sağlığı uzmanına başvurunuz.’’