Sevgi ve bağlılık bir ilişkinin doğal parçalarıdır. Ancak bu bağlılık, kişinin kendi benliğini kaybedeceği noktaya geldiğinde “duygusal bağımlılık”tan söz edilebilir. Duygusal bağımlılık, kişinin partneri olmadan değersiz hissetmesi, yalnız kalmaktan yoğun korku duyması ve sürekli onay aramasıyla kendini gösterir.
Yapılan birçok çalışma duygusal bağımlılığın genellikle kaygılı bağlanma stiline sahip kişilerde daha sık görüldüğünü ortaya koymaktadır. Yani çocuklukta ebeveynlerinden yeterince güven ve sevgi alamayan bireyler, ilerleyen yaşlarda partnerlerine aşırı derecede tutunabilmektedirler. Bunu konu edinen bir araştırma, duygusal bağımlılığı yüksek olan bireylerin aynı zamanda sosyal kaygı yaşadığını ve kendilerini sürekli başkalarının onayıyla tanımlama eğiliminde olduklarını ortaya koymuştur.
Üniversite öğrencileriyle yapılan bir çalışmada ise, duygusal bağımlılığı yüksek olanların, ilişkilerde sorun yaşadıklarında sağlıklı başa çıkma yollarını daha az kullandıkları bulunmuştur. Denilebilir ki bağımlılık arttıkça, problemleri çözmek yerine daha çok kaygı, öfke ya da suçluluk duygusu ortaya çıkmaktadır.
Duygusal Bağımlılık Kişinin Yaşamında Neden Zorluk Yaratır?
Duygusal bağımlılık, kişinin partneri olmadan yaşayamayacağı hissini yaşamasına neden olabilir. Bu duygu ilk başta romantik gibi görünse de zamanla kişisel özgürlüğü kısıtlayabilir. Bağımlı birey, partnerin ilgisini kaybetmemek için sürekli fedakârlık yapar, kendi isteklerini geri plana atar ve çoğu zaman ilişkide dengesizlik oluşur. Araştırmalar, bu durumun şiddet riskini bile artırabildiğini ortaya koymaktadır.
Kendinizi Yeniden Yaşamınızın Odağı Haline Getirmek İçin Neler Yapabilirsiniz?
• Kendi ihtiyaçlarınızı fark edin: Sadece partnerinizin mutluluğunu değil, sizin neye ihtiyaç duyduğunuzu da önemseyin.
• Bağımsız alanlar oluşturun: Arkadaşlıklar, hobiler, bireysel uğraşlar bağımlılığın azalmasına yardımcı olabilir.
• Duygularınızı gözlemleyin: “Onun ilgisini kaybedersem yok olurum” gibi düşüncelerinizin farkına varıp bunlar üzerine düşünebilirsiniz.
• Profesyonel destek alın: Terapi, bağımlılığın kök sebeplerini anlamak ve daha sağlıklı ilişkiler kurmak için etkili bir yol olabilir.
Partnere duyulan sevgi, güven ve bağlılık sağlıklı olduğunda ilişkiyi besleyecek güçtedir. Ancak bu bağlılık, kişisel kimliği gölgede bırakıp özgürlüğü kısıtlayıcı nitelikte olduğunda bağımlılığa dönüşme ihtimali artar. Araştırmalar, duygusal bağımlılığın yalnızca ilişkiyi değil; kişinin ruhsal sağlığını da zedelediğini de ortaya koymaktadır. İyi haber şu ki farkındalık, değişim için ilk adımdır. Birini gerçekten sevebilmek, onunla birlikte ama iki kişi olarak var olabilmektir.
Psk.Dnş.Derya Karataş
‘’Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka bir ruh sağlığı uzmanına başvurunuz.’’