”Sosyal medya bağımlılığı nedir?” sorusunun yanıtı, en yalın haliyle ”Bir tür internet bağımlılığıdır.” şeklinde verilebilir. Bağımlılık geliştiren kişiler, internette aşırı vakit geçirir ve sosyal yaşamdan uzaklaşırlar. Sosyal medya, kişinin kendisine sanal bir dünya kurduğu, arkadaş edindiği, mutluluğunu ve üzüntüsünü paylaştığı bir alana dönüşür. Tüm bu paylaşımlar, kişinin hissettiği yalnızlık hissini hızlı bir şekilde geçici bir süreliğine yatıştırır. Sosyal medya kullanımı,
- İlişkileri bozulma derecesinde etkiliyorsa
- İş ve okul başarısını düşürüyorsa
- Stres, kaygı, öfke vb. duygularda artışa neden oluyorsa
- Dikkat eksikliğine neden oluyorsa
- İnternet erişiminin olmadığı durumlarda aşırı endişe yaratıyorsa
bağımlılık düzeyine erişmiş olabilir (Arı-Ünal, 2021).
Belirtilenlere ek olarak, sosyal medyada geçirilen zamanın artmış olması ve bu zaman üzerinde kontrol sağlamada güçlük yaşanması bağımlılığı düşündürebilir. Bağımlılık geliştiren kişilerde aynı zamanda, kaygı, depresyon, dürtü kontrolünde güçlük ve madde kullanımı da yaygın olarak görülmektedir (Türker, 2021).
Sosyal medya kullanımını bağımlılık haline getiren kişiler, internete ulaşamadıklarında aşırı derecede kaygı yaşarlar. Önemli bir işi yapmaları gerektiğinde ya da günlük rutinlerini yerine getirdiklerinde zihinleri sürekli sosyal medya uygulamalarıyla meşguldür. Tüm bu meşguliyet, çoğunlukla kişinin sosyal medya üzerinden psikolojik ihtiyaçlarını gidermek istemesiyle ilişkilidir. Paylaşımlara yapılan yorumlar, beğeni sayısı vb. ötekilerle sanalda da olsa bir etkileşim kaynağıdır. Bu etkileşimi gerçek yaşamda yeteri kadar sağlayamayan, görülme ve beğenilme ihtiyacı çok yoğun olan kişiler sosyal medyayı bir kanal olarak kullanabilmektedirler. Ancak bu kanalda her şey çok hızlı olup bittiğinden alınan doyum da hızlıca tükenmektedir.
Sosyoekonomik durum ve kişilik özelliği gibi etmenler sosyal medya bağımlılığını tetikleyebilmektedir. Benlik algısının olumsuz olması, kişinin ilişkilenme süreçlerinde aşırı kaygı yaşaması, narsisistik kişilik özelliklerinin baskın olması ve akranlar tarafından kabul görme ihtiyacı da sosyal medyayı bağımlılık düzeyinde kullanılan bir araca dönüştürebilmektedir.
İnternet ve sosyal medya kullanımının bağımlılığa dönüşmemesi için, kişinin sosyal yaşam içerisine aktif katılım sağlaması ve gerçek ilişkiler içerisinde bağlar kurması etkili olacaktır. Eğer ki kişi depresif duygulanımı yoğun yaşıyorsa, yalnızlık ve endişeyle kalmakta zorlanıyorsa, değersizlik hissi ilişkilenme süreçlerinde kendini geri çekmesine neden oluyorsa, tüm bunlar için uzman yardımı alması gerekir. Aksi takdirde, sosyal medya üzerinden yalancı bir ilişki dünyası yaratılacak, bu dünyada kısa süreliğine giderilen yalnızlık hissi nihayetinde çok daha yoğun bir şekilde geri dönecektir.
Uzm. Psk. Dnş. Miralem Gür
Kaynakça:
Arı-Ünal, S.(2021). Adölesanların Sosyal Medya Bağımlılığının Eebeveynlerin Sosyal Medya Bağımlılığından Etkilenme, Siber Zorbalık ve Yalnızlıklarını Etkileme Durumunun İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Ankara.
Türker, G.(2021). Investigation of COVID-19 Anxiety and Social Media Addiction in Adults in Terms of Socio Demographic
Characteritics. Yüksel Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
‘’Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka bir ruh sağlığı uzmanına başvurunuz.’’